บันทึกตะลุยญี่ปุ่นตอนที่ 3
ในการเดินทางทัศนศึกษาประเทศญี่ปุ่นครั้งนี้ ได้เห็นถึงภาพของชาวญี่ปุ่นเข้าแถวในทุกกิจกรรม นับตั้งแต่คณะของเราก้าวลงจากเครื่องบิน ทุกคนยืนเข้าแถวเช็คเอกสารเข้าประเทศ เข้าแถวขึ้นรถบัสลีมูซีนเพื่อเดินทางเข้าเมือง เข้าแถวซื้ออาหารในร้านอาหาร เข้าแถวทำบุญในศาลเจ้าญี่ปุ่น เข้าแถวในโตเกียวดีสนีย์แลนด์ เข้าแถวชำระค่าใช้จ่ายในลานสกี เข้าแถวรอซื้อถุงโชคดีที่มีจำหน่ายในทุกห้างของกรุงโตเกียว วัฒนธรรมการเข้าแถวเหล่านี้เป็นวัฒนธรรมที่ต่อถอดมาจากบรรพบุรุษของชาวญี่ปุ่น คณะของเราตลึงในความอดทนต่อการจัดแถวและรอในแถวอย่างเป็นระเบียบของชาวญี่ปุ่น อ.ดร.ถาวร งามตระกูลชลได้กรุณาอธิบายให้คณะเราฟังว่า เด็กญี่ปุ่นได้รับการสั่งสอนจากพ่อแม่ และครูในโรงเรียน ฝึกฝนตั้งแต่เด็กๆ รวมทั้งได้เห็นในสังคมจริงของตนเองทุกวัน ทำให้รู้สึกว่าการเข้าแถวเป็นเรื่องปกติของมนุษย์ทั่วไปในสังคมกลายเป็นจิตสำนึกและนิสัยติดตัวในที่สุด และตรงกันข้ามหากใครออกนอกแถวก็จะเหมือนแกะดำในฝูงที่จะไม่สามารถอยู่ร่วมในสังคมได้ อ.ดร.ถาวร เพิ่มเติมว่า สังคมไทยก็น่าจะเปลี่ยนแปลงไปเป็นสังคมเข้าแถวอย่างเป็นระเบียบแบบญี่ปุ่นได้เช่นกัน แต่ใช้เวลาและต้องเริ่มจากเยาวชนในปัจจุบัน รวมทั้งอาจจะต้องกำหนดเป็นนโยบายแห่งชาติและภาครัฐเข้ามามีส่วนร่วมในการรณรงค์อย่างเต็มที่ทั่วประเทศ เพื่อการจัดระเบียบสังคมให้เข้าสู่ระเบียบแถวทั้งด้านจิตสำนึกและด้านพฤติกรรม